In 2019 nam mijn persoonlijke ontwikkeling een vlucht, en het was er een met turbulentie. Ik ontdekte het ZWART in mij. Zware gevoelens als gevolg van vragen over de zin van het leven, de rol van de dood, het Zelf van de mens geplaatst in het lijfelijke. Het ZWART is er altijd al geweest, ik had alleen 1000 manieren om voor dat gevoel te vluchten.
Je moet door het zwart heen om bij het licht te komen, heb ik gemerkt. Dat is zwaar om te dragen.
In 2019 was ik sterk genoeg om het onder ogen te zien en te dragen. Ik kon veel van deze gevoelens kwijt in gedichten en beeldende werken. Ik hoef er nu niet meer tegen te vechten. Het mag er zijn en wat een geruststelling; het leven draait gewoon door!
Het is een heftige serie om te bekijken. Ik zou zeggen doe het stap voor stap en kijk regelmatig even uit het raam, naar de lucht. Dat geeft adem.
Een bezoeker van mijn site formuleerde wat deze serie met haar deed:
''Het raakte me omdat je precies gemaakt had voor mijn ogen, hoe mijn stille stem zich zo vaak voelt. Stil omdat ik geleerd heb door de jaren heen dat het niet luid gedacht mag worden. Stil, maar heel pijnlijk. Eenzaam.''
Ik verdamp
Serie Zwart
Hij is terug
Serie Zwart
Op te grote voet
Serie Zwart
Ongepolijste zandkorrels
Serie Zwart
Schuld
Serie Zwart
Het donkere uur
Serie Zwart
Vergankelijkheid
Serie Zwart
Dansend op de richel
Serie Zwart
Glanzende idee
Serie Zwart
Psychotisch verkoold hout
Serie Zwart
Ik verdamp
Serie Zwart
Het volgende gedicht gaat samen met dit kunstwerk:
"Ik verdamp"
Mijn licht,
mijn licht,
waarom heb jíj mij verlaten?
Zonder jou
zie ik niets,
niets dan donker.
Ik voel me naakt,
kwetsbaar,
vloeibaar.
Ik loop uit,
verdun,
verdamp.
Ik los op
in het niets.
Ik ben niets.
Mijn licht,
mijn licht,
waarom heb je míj verlaten?
Jolanda Scherpenzeel, augustus 2019
Hij is terug
Serie Zwart
Het volgende gedicht gaat samen met dit kunstwerk:
"Hij is terug"
Hij is terug,
de Dementor.
Nadat ik in vol bewustzijn,
op afstand
met hem heb gedanst,
zocht hij me
en vond.
Hij besprong mij,
zoog zich vast.
Na de eerste penetratie,
ebde mijn gewaarwording
van hem
langzaam weg.
Nu verstevigd zijn greep.
Angst kruipt
als een zwarte adder
uit mijn ziel omhoog.
Mijn lichaam verstijfd.
Iedere spier is gespannen.
Mijn buik is weeïg.
Op het concert,
ben ik de afwezige.
Ik verstil mij in bed.
Ik verschoon in bad.
Het enige dat ik wens is
verblijven,
in de geborgenheid
van mijn gezin,
tot ik weet
waarom hij terug is.
Jolanda Scherpenzeel, oktober 2019
Op te grote voet
Serie Zwart
Het volgende gedicht gaat samen met dit kunstwerk:
Het Pad
Op te grote voet
loop ik over een
te smal pad.
Links van mij
geel gebergte,
warm, diep reliëf,
hoge toppen.
Rechts van mij
een donkerzwart ravijn,
puntig koud,
peilloos diep.
Voor mij uit
kronkelt een pad
van donkergrijs
spiegelend glas.
Eerst was ik het gebergte
en was ik het ravijn,
nu voel ik het pad.
Jolanda Scherpenzeel, mei 2019
Ongepolijste zandkorrels
Serie Zwart
Het volgende gedicht gaat samen met dit kunstwerk:
"1000 Ongepolijste Zandkorrels"
Ik ben als
vloeipapier,
drijvend op een onmetelijke oceaan.
Boven mij,
blauwzwarte zwaarte
met sporadisch een fonkeling.
Onder mij,
inktzwarte
vloeibare ongewisheid.
Mijn poriën
zuigen zich vol.
Mijn cellen worden zwart.
Ik verzadig,
word zwaarder
en zwaarder.
Genadeloos glij ik
zinkend naar
peilloze diepte.
Ik ontrafel
en val uiteen
in niet meer dan
1000 ongepolijste zandkorrels,
met alleen nog
het kloppen van mijn hart
als vertrouwenwekkende echo.
Jolanda Scherpenzeel, mei 2019
Schuld
Serie Zwart
Het volgende gedicht gaat samen met dit kunstwerk:
"Schuld"
Een loodzwaar gevoel.
Behoefte aan verlossing.
Spreken verlicht,
zwijgen verzwaard.
Ondragelijk.
Jolanda Scherpenzeel, 2018
Het donkere uur
Serie Zwart
Het volgende gedicht gaat samen met dit kunstwerk:
"Het donkere uur van de nacht"
Ken je dat?
Dat uur in de nacht,
zo tussen 4 en 6
waarop je wakker schrikt.
Dagvlagen schieten
als vergiftigde pijlen
je bewustzijn in.
Sommige vervliegen.
De zwartste blijven.
Boren zich met weerhaken
een weg naar het diepste
van je hart.
Als een poel des doods
verzamelen de demonen zich
en nestelen zich behaaglijk
in het donkerste uur van de nacht.
Jolanda Scherpenzeel, september 2019
Vergankelijkheid
Serie Zwart
Het volgende gedicht gaat samen met dit kunstwerk:
"Vergankelijkheid"
Alles is vergankelijk.
Om moedeloos van te worden.
Mijn haren worden grijs,
vallen uit.
Mijn huid wordt eerst slap
om daarna te verschrompelen.
Mijn geheugen begeeft het.
Verbindingen sterven af.
Cognitieve talenten verdwijnen.
Mijn brein vergaat stukje bij beetje.
Relaties gaan over,
of blijven bestaan,
maar zijn immer in beweging
naar mooi of minder mooi
Echt álles is vergankelijk.
Zelfs mijn moedeloosheid.
Jolanda Scherpenzeel, september 2019
Dansend op de richel
Serie Zwart
Het volgende gedicht gaat samen met dit kunstwerk:
"Dansend op de richel"
Ik ben té.
Jij bent té,
dat gaat niet.
Als ik meer ben,
ben jij minder
en vice versa.
Ben ik dan
mijzelf en
ben jij dan
jouwzelf?
Of is het zelf
een weerkaatsend
en tegelijkertijd
absorberend membraan,
dansend op de richel
van evenwicht?
Zelfs het zelf
weet niet,
wat het eigenlijk is.
Jolanda Scherpenzeel, augustus 2019
Glanzende idee
Serie Zwart
Het volgende gedicht gaat samen met dit kunstwerk:
"Glanzende idee"
Volledig opgerekt,
uitgestrekt, lig ik
op een dun matje
in Savasana
glurend naar mijn yogadocente.
Een fitte vijftiger,
senang met zichzelf.
Over 10 jaar
zou ik zo wel
willen zijn.
Over 10 jaar……
mijmer ik.
Weer een stapje
dichter bij de dood.
Maar hé, wel wijzer.
Wat heeft het eigenlijk voor zin?!
Alles vergaat ooit.
Vroeger troostte ik mij
met feeën,
toen de hemel,
vervolgens reïncarnatie en karma.
Heel recent nog,
met het glanzende idee
over een groot web
van gouden verbindingen
die, als we maar
verlicht genoeg raken,
weer verwordt
tot een krachtige kern
van pure liefde.
Troostrijk toch?!
En dan nog,
ondanks de schoonheid
van dit idee
voel ik ten diepste,
ik verlies mijn ik.
Op dat moment
overspoelt mij de woede
en wil ik
met een glanzende honkbalknuppel
alle buddha’s,
pittenzakken en geurkaarsjes
kort en klein slaan.
Misschien dat ik
op dit moment
beter voor kickboksen kan kiezen.
Jolanda Scherpenzeel, oktober 2019
Psychotisch verkoold hout
Serie Zwart
Het volgende gedicht gaat samen met dit kunstwerk:
"Psychotisch"
Ik lig in bed.
Om mij heen
heeft het donker
de kleur van verkoold hout.
Gitzwarte leegte
vol geluiden.
Buiten de ramen,
waait de wind hoekig.
Een doffe dreun.
In huis, buitenshuis?
Ik verstijf
en veralert.
De geluiden worden intenser.
Ik concentreer me.
Ik hoor iedere trilling.
Ik ben iedere trilling.
Ze voeren mij mee
naar een andere plek
buiten de realiteit.
Ik vraag.
Als ik dit nu deel,
de verstikking van de angst
versterkt door de realiteits-loosheid,
zou ik dan psychotisch worden genoemd?
Jolanda Scherpenzeel, oktober 2019
Mijn werkwijze: imperfectie gegarandeerd
Voor de serie ZWART heb ik gewerkt met houten planken die ik vond in kliko’s met bouwafval, langs de weg. Ik nam het hout zoals het was, niet schuren en zo min mogelijk zagen. Het hout vormde het werk en vice versa. Het was voor mij een oefening om het leven te nemen zoals het was, imperfectie gegarandeerd.
Ik heb een vaste beeldtaal ontwikkeld om mijn gevoelens en gedachten weer te geven:
Het zwart staat voor de zwaarte van het gevoel, het donker. Het rood voor de pijn van het lijden, het bloeden. Aardse materialen symboliseren voor mij het lijfelijke, dat soms uiteenvalt, verdampt en verzand. Goud en zilver is voor mij het bewustzijn, het Zelf dat door het lijden juist bevrijd kan worden.
Contactgegevens
Bezoekadres:
Van der Valk Boumanlaan 7
3446 GE Woerden
06 54 34 64 30
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
